Στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναρτήθηκε σήμερα ο οδηγός του Προγράμματος «Νέο Εξοικονομώ» (https://ypen.gov.gr/prodimosiefsi-odigou-efarmogis-programmatos-neo-exoikonomo/), το οποίο αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία τον Οκτώβριο, για την ενεργειακή αναβάθμιση περισσότερων από 50.000 κατοικιών, συμβάλλοντας στον στόχο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) για τη συνολική ενεργειακή αναβάθμιση 600.000 κτιρίων έως το 2030.

Στόχος είναι να δοθεί επαρκής χρόνος όχι μόνο στους ενδιαφερόμενους πολίτες αλλά και σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, ενόψει της προκήρυξης του Προγράμματος, για να ετοιμάσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά υποβολής των αιτήσεων σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί, καθώς και να εξοικειωθούν με τις αλλαγές που εισάγονται σε σχέση με τις προηγούμενες δράσεις ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων.

Ο συνολικός προϋπολογισμός του Προγράμματος «Νέο Εξοικονομώ» ανέρχεται σε 632 εκατομμύρια ευρώ μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και μαζί με τη μόχλευση θα κινητοποιηθούν κεφάλαια πάνω από 1 δισ. ευρώ. Η μέση εκτιμώμενη επιδότηση φτάνει στο 62% της συνολικής δαπάνης, ενώ αναμένεται να αναβαθμιστούν ενεργειακά 38% περισσότερες κατοικίες συγκριτικά με τον προηγούμενο κύκλο του προγράμματος. Η υποβολή αιτήσεων θα γίνεται ηλεκτρονικά για χρονικό διάστημα ενός μήνα από την ημερομηνία έναρξης του Προγράμματος και θα είναι ταυτόχρονη σε όλη την Επικράτεια.

Σε τι διαφέρει από τα προηγούμενα Προγράμματα:

• Καταργείται η χρονική ιεράρχηση υποβολής αιτήσεων και εισάγονται κριτήρια αξιολόγησης.
• Δημιουργείται νέα κατηγορία μόνο για τα ευάλωτα νοικοκυριά με ξεχωριστό προϋπολογισμό ύψους 100 εκατ. ευρώ, ενισχύοντας τις πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας.
• Για πρώτη φορά εισάγονται κοινωνικά κριτήρια για ΑμεΑ, πολύτεκνους και μονογονεϊκές οικογένειες, τα οποία αντιπροσωπεύουν το 21% του ποσοστού μοριοδότησης.
• Για πρώτη φορά εισάγεται το κριτήριο των βαθμοημερών, με το οποίο λαμβάνονται υπ’ όψιν οι κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν σε κάθε περιοχή.
• Η εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων θα αποτελέσει το σημαντικότερο κριτήριο σε ποσοστό 50% και ακολουθεί το ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα σε ποσοστό 15%.
• Επιτυγχάνεται υπέρβαση κατά 108% του ετήσιου στόχου του ΕΣΕΚ για την εξοικονόμηση ενέργειας από παρεμβάσεις σε κτίρια.
• Εκτιμάται ότι θα υπάρξει ενεργειακή αναβάθμιση 50.000 νοικοκυριών όταν στα προηγούμενα προγράμματα ο αντίστοιχος αριθμός ανήλθε περί τα 40.000 νοικοκυριά.
• Για την αποδοτικότερη απορρόφηση κονδυλίων, η κατανομή τους θα γίνεται ανά Περιφερειακή Ενότητα (νομός) και όχι ανά Περιφέρεια όπως γινόταν στο παρελθόν.
• Αλλάζει το καθεστώς των ωφελούμενων, καθώς δικαιούχοι μπορούν να είναι μόνο όσοι έχουν εμπράγματο δικαίωμα στο ακίνητο το οποίο αποτελεί την κύρια κατοικία τους.
• Περιορίζεται ο αριθμός των αιτήσεων ανά ωφελούμενο σε μία (1) αίτηση.
• Καταργούνται οι αιτήσεις αποκλειστικά για παρεμβάσεις σε κοινόχρηστους χώρους σε πολυκατοικίες.
• Στοχεύοντας στην ψηφιοποίηση του κράτους και τον περιορισμό της γραφειοκρατίας, η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας καθίσταται υποχρεωτική και επιδοτείται στο πλαίσιο του Προγράμματος.
• Δημιουργείται λίστα επιλαχόντων για τη διασφάλιση της απορρόφησης των διαθέσιμων πόρων και την αύξηση των δικαιούχων.
• Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος αναλαμβάνει τη διαχείριση του προγράμματος (λειτουργία της πλατφόρμας, αξιολόγηση αιτήσεων κ.λπ.).

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, δήλωσε: «Έπειτα από συστηματική δουλειά σε συνεργασία με το ΤΕΕ, τους αρμόδιους φορείς και ακούγοντας την κοινωνία, δρομολογούμε το «Νέο Εξοικονομώ», το οποίο θα αποτελέσει σημαντικό εργαλείο για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης και την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων μας για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Στο νέο Πρόγραμμα λαμβάνουμε ειδική μέριμνα για τους οικονομικά ασθενέστερους συμπολίτες μας με τη δημιουργία ξεχωριστού προϋπολογισμού ύψους 100 εκατ. ευρώ για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας. Για να κάνουμε το Πρόγραμμα πιο δίκαιο, καταργούμε τη χρονική ιεράρχηση των αιτήσεων, δημιουργούμε λίστα επιλαχόντων, ενώ θεσπίζουμε ως σημαντικότερο κριτήριο την εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας, βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων. Έχουμε δρομολογήσει ένα τεράστιο κύμα ενεργειακής αναβάθμισης εκατοντάδων χιλιάδων κτιρίων την επόμενη πενταετία, προκειμένου να πετύχουμε τους φιλόδοξους στόχους για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, βελτιώνοντας παράλληλα τη δημοσία υγεία και την ποιότητα ζωής των πολιτών».

Αξίζει να σημειωθεί ότι πάνω από το 55% των πολυκατοικιών και των μονοκατοικιών της χώρας έχει κατασκευαστεί πριν από το 1980, ενώ η πλειονότητα αυτών έχει χαμηλή ενεργειακή αποδοτικότητα (ενεργειακές κλάσεις Ζ ή Η). Το πρόγραμμα στοχεύει στην αδιαμφισβήτητη ανάγκη για ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα την ταυτόχρονη εξοικονόμηση κόστους ενέργειας για τους πολίτες αλλά και τη βελτίωση των καθημερινών συνθηκών διαβίωσης, ασφάλειας και υγείας τους.

Το Πρόγραμμα αφορά σε κτίρια που υφίστανται νόμιμα, χρησιμοποιούνται ως κύρια κατοικία και των οποίων οι ιδιοκτήτες πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια. Ειδικότερα, περιλαμβάνει πέντε (5) κατηγορίες επιδοτήσεων, στις οποίες οι ωφελούμενοι εντάσσονται ανάλογα με το εισόδημά τους. Επίσης, προβλέπονται  κίνητρα για παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης σε πολυκατοικίες με επιμέρους αιτήσεις μεμονωμένων διαμερισμάτων που περιλαμβάνουν κοινόχρηστες και μη κοινόχρηστες παρεμβάσεις αναβάθμισης αυτών.

Για αιτήσεις μεμονωμένων διαμερισμάτων, μονοκατοικιών και διαμερισμάτων ως μέρος αίτησης σε πολυκατοικία, το μέγιστο ποσοστό επιχορήγησης ορίζεται ως εξής:

– Σε περίπτωση που η χρήση κατοικίας γίνεται από τον αιτούντα (ιδιοκατοίκηση), το ποσοστό επιχορήγησης είναι κλιμακωτό ανά εισοδηματική κατηγορία.

– Σε περίπτωση που η χρήση κατοικίας γίνεται από πρόσωπο διαφορετικό από τον αιτούντα (δωρεάν παραχώρηση/ενοικίαση), το ποσοστό επιχορήγησης είναι σταθερό και ανεξάρτητο εισοδηματικής κατηγορίας.

Για αιτήσεις πολυκατοικίας, όταν συμμετέχει το σύνολο των χιλιοστών της πολυκατοικίας, προβλέπεται πρόσθετη επιχορήγηση (bonus) +10% στο προβλεπόμενο ποσοστό επιχορήγησης του κάθε συμμετέχοντος διαμερίσματος.

Τα κριτήρια για την προτεραιοποίηση των αιτήσεων διαμορφώνονται ως εξής: